Wernisaż Wystawy "Peryferia" - Janusz Kozak

Informacja prasowa 
 napisz do mnie ‹
moje inne artykuły ‹

„Peryferie” według PWN to «zewnętrzna część czegoś», «coś mniej ważnego» oraz «dzielnice miasta położone daleko od centrum». W znaczeniu historycznym* oznaczają one «zewnętrzną część czegoś — w przeciwieństwie do części centralnej; krańce jakiejś powierzchni lub obszaru».
W kontekście sztuki pojęcie to można interpretować dwojako: jako odwołanie do fizycznego umiejscowienia dzieła oraz jako wskazanie na obszary tematyczne lokujące się symbolicznie poza centrum zainteresowania. W obu przypadkach chodzi o to, co marginalne, ulokowane poza głównym nurtem.

A czym są tytułowe peryferia w sztuce Janusza Kozaka?

W najnowszym cyklu prac artysty peryferyjność ujawnia się już na poziomie wizualnym. Kozak rezygnuje z dotychczas używanych środków — rysunku i koloru — świadomie narzucając sobie surową, czarno-białą paletę.
Ograniczenie środków wyrazu pozwala mu skupić się na graficznej syntezie, w której na pierwszy plan wysuwają się mocny kontrast i wyrazisty znak. Surowa, „chropowata” typografia przywołuje estetykę wielokrotnie powielanych kserokopii, prowadząc do rozmycia konturów i dominacji czerni oraz bieli.

W warstwie znaczeniowej peryferyjność przejawia się w zastosowaniu techniki kolażu. Skrawki obrazów, reklamy, etykiety, nagłówki prasowe czy wypowiedzi osób publicznych zyskują nowe — często absurdalne — znaczenia, zderzając się ze sobą wbrew pierwotnym kontekstom. Ten montaż kulturowych resztek, rezonujący fragmentami polskich piosenek, reklam i debaty publicznej, tworzy nową jakość, w której humor i ironia pełnią rolę spoiwa.

Tytułowe „PERYFERIA” objawiają się zarówno w sferze estetycznej, jak i tematycznej. To sztuka sytuująca się na granicy: tam, gdzie egzystencjalne pytania spotykają się z banalnością codzienności, a polityka sąsiaduje z religią. Równie intensywnie ścierają się materiały i formy — surowa plama z chropowatą typografią, precyzyjna krawędź litery z fotografią o ziarnistej strukturze, ślad pędzla z pozostałościami poligraficznego warsztatu.

Cykl Kozaka to spójna, konsekwentna wypowiedź artystyczna, która dzięki radykalnemu ograniczeniu kolorystycznemu i formalnemu osiąga maksymalną wyrazistość, jednocześnie badając estetyczne i ideowe peryferia współczesnej kultury.

*wg Słownika języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego

Janusz Kozak
ur. 1977
grafik, rysownik, autor plakatów

Wykształcenie
1992–1997 — Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Bydgoszczy
1999–2004 — Akademia Sztuk Pięknych w Poznaniu

Uczestnik licznych wystaw w kraju i za granicą. Zawodowo związany z Liceum Sztuk Plastycznych w Gronowie Górnym, gdzie prowadzi Pracownię Technik Druku Artystycznego oraz Pracownię Rysunku i Malarstwa.

Jako GORE77 tworzy grafiki, plakaty i okładki płyt. W latach 2011–2018 realizował cykliczne wystawy w klubie Mjazzga w Elblągu. Autor projektu muralu upamiętniającego ofiary Sprawy Elbląskiej, logotypu festiwalu Jazzbląg oraz okładek Elbląskiego Informatora Kulturalnego.
Pomysłodawca inicjatyw Grafatak — Bitwa na rysunki oraz Kiosk Kultury.
Laureat Stypendium Kulturalnego (2025) i Elbląskich Nagród Kulturalnych za cykl plakatów „Elbląg – temat na plakat”. Prowadzi warsztaty z zakresu grafiki i rysunku dla młodzieży i dorosłych.

Wystawa: Peryferia
Miejsce: Centrum Sztuki Galeria EL, ul. Kuśnierska 6, 82-300 Elbląg
Termin: 20.11.2025 – 1.02.2026
Wernisaż: 20.11.2025, godz. 18:00 (wstęp wolny)
Kuratorka: Joanna Mierzejewska
Artysta: Janusz Kozak
Organizator: Centrum Sztuki Galeria EL